Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± از جمله اقلامی است Ú©Ù‡ دانش‌آموزان Ùˆ دانشجویان به‌طور مستمر در طول سال ØªØØµÛŒÙ„ÛŒ با آن سر Ùˆ کار دارند. امروزه Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ ÙØ±Ø§ØªØ± از کارکردهای اصلی خود، کارکردهای جانبی دیگری نیز ÛŒØ§ÙØªÙ‡â€ŒØ§Ù†Ø¯Ø› چنانکه انواع Ø¯ÙØªØ± ØªØØ±ÛŒØ±ØŒ مداد، مداد پاک‌کن، کی٠و … به سبب Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از نمادها، تصاویر Ùˆ طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ گراÙیکی، به‌عنوان ابزار رسانه‌ای قدرتمندی برای انتقال Ù…ÙØ§Ù‡ÛŒÙ… Ùˆ نمادهای ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ Ùˆ تربیتی به کار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ می‌شود. جذابیت‌های بصری در کنار عقبه رسانه‌ای Ùˆ تبلیغاتی طرØâ€ŒÙ‡Ø§ Ùˆ نمادهای مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ در این Ù…ØØµÙˆÙ„ات، علاوه بر آثار ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ تربیتی، ÙØ±ØµØª مناسبی را برای رونق تجارت در این بازار وسیع ÙØ±Ø§Ù‡Ù… آورده است Ú©Ù‡ بالغ بر Û±Û·Ù«Ûµ میلیون دانش‌آموز Ùˆ دانشجو مخاطب آن هستند.
Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± از وجه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ می‌تواند هم به‌عنوان تهدید Ùˆ هم به‌عنوان ÙØ±ØµØª مورد توجه قرار گیرد. Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±ØŒ ظرÙیت Ùˆ ÙØ±ØµØªÛŒ کم‌نظیر برای آشنایی Ùˆ انس کودکان Ùˆ نوجوانان با نمادها، شخصیت‌ها Ùˆ مؤلÙه‌های اساسی سبک زندگی متناسب با ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ اسلامی Ùˆ ایرانی است Ùˆ در عین ØØ§Ù„ می‌تواند زمینه ترویج سبک زندگی Ùˆ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ مهاجم نیز باشد. اما به‌رغم این اهمیت راهبردی، پس از انقلاب اسلامی نه تنها از ظرÙیت مذکور Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ نشده است، بلکه این موضوع به رخنه‌ای اساسی برای تهاجم ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ دشمن در ØÙˆØ²Ù‡ کودک Ùˆ نوجوان تبدیل شده است. به‌عنوان نمونه، بررسی تصاویر جلد Ø¯ÙØ§ØªØ± ØªØØ±ÛŒØ±ÛŒ Ú©Ù‡ در Ø³Ø·Ø Ø¨Ø§Ø²Ø§Ø± عرضه می‌شود، نشان می‌دهد Ú©Ù‡ نمادها Ùˆ تصاویر به کار Ø±ÙØªÙ‡ØŒ عموما غیراخلاقی، بی‌بندوبار Ùˆ نابهنجار، مروج ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ غربی Ùˆ ناسازگار با سبک زندگی اسلامی ایرانی Ùˆ دارای آثار مخرب تربیتی هستند.
این در ØØ§Ù„ÛŒ است Ú©Ù‡ اهمیت موضوع نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± در اسناد کلان Ùˆ قوانین موجود در کشور، از نظر دور نمانده است. به‌عنوان نمونه، شورای عالی انقلاب ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ در سال Û±Û³Û·Û¹ آیین‌نامه‌ای را درباره Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± Ùˆ ابزار ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ با شماره Û´Û·Û´ (Û±Û³Û·Û¹/Û±Û²/Û±Û±) Ùˆ با عنوان «نØÙˆÙ‡ نظارت بر روی نشانه‌ها Ùˆ تصاویر بر روی البسه Ùˆ Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± Ùˆ کالاهای مشابه» به تصویب رسانده است. در ماده یک این آیین‌نامه آمده است: «جلوگیری از به کار Ú¯Ø±ÙØªÙ† علائم Ùˆ نشانه‌ها Ùˆ تصاویری Ú©Ù‡ با ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ اسلامی – ایرانی در تعارض است Ùˆ در ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ عمومی تأثیر منÙÛŒ دارد». در ماده Û±Û± نیز تشویق به Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ از نقوش Ùˆ هنر ایرانی اسلامی در این نوع کالاها تاکید شده است [Û±]. علاوه بر این، در ÙØµÙ„ ششم سند تØÙˆÙ„ بنیادین آموزش‌وپرورش (مصوب Û±Û³Û¹Û° شورای عالی انقلاب ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ) در راهکار Û´/Û³ بند ۳، «ایجاد سازوکارهای لازم برای هماهنگی رسانه‌ها Ùˆ تولیدکنندگان کتب Ùˆ مواد آموزشی، Ù„ÙˆØ§Ø²Ù…â€ŒØªØØ±ÛŒØ± Ùˆ تجهیزات آموزشی Ùˆ تربیتی در جهت ترویج ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ØÛŒØ§ØŒ Ø¹ÙØ§Ù Ùˆ ØØ¬Ø§Ø¨ مناسب در دانش آموزان» مورد تأکید قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است. با این ØØ§Ù„ØŒ پس از گذشت سال‌ها از تصویب این آیین‌نامه‌ها Ùˆ قوانین، Ú©Ù… کاری Ùˆ اهمال دستگاه‌های ذی ربط کاملا مشهود Ùˆ البته قابل تأمل است.
علاوه بر این، بعد اقتصادی مقوله Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± نیز اهمیت خاصی دارد. به اذعان کارشناسان Ùˆ برخی از مسئولین،‌ گردش مالی بازار نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± به طور سالانه ØØ¯ÙˆØ¯ Û´ هزار میلیارد تومان است Ú©Ù‡ عمدتاً نصیب واردکنندگان Ùˆ تولیدکنندگان خارجی می‌شود. به‌عنوان مثال در ØØ§Ù„ÛŒ Ú©Ù‡ سالانه Û±ÛµÛ° میلیون جلد Ø¯ÙØªØ±Ú†Ù‡ در کشور مورد Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡ قرار می‌گیرد، در سال ۹۲، تنها Û· میلیون جلد Ùˆ در سال ۹۳، Û±Ûµ میلیون جلد Ø¯ÙØªØ±Ú†Ù‡ از سوی تولیدکنندگان داخلی با طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ اسلامی ایرانی تولید Ùˆ عرضه شده است. ÙØ¹Ø§Ù„ین این ØÙˆØ²Ù‡ معتقدند Û¹Û° درصد بازار Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± در ایران در قبضه Ù…ØØµÙˆÙ„ات وارداتی Ùˆ به ویژه از کشور چین است. به همین دلیل، وجه اقتصادی موضوع Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ با اقتصاد مقاومتی پیوند می‌يابد Ùˆ ضرورت توجه به این موضوع را دوچندان می‌نماید.
با وجود غÙلت Ùˆ اهمال مسئولان ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ کشور در زمینه نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø±ØŒ بر ØØ³Ø¨ تأکید مقام معظم رهبری بر تأثیرات Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±ØŒ پویانمایی Ùˆ Ùیلم، در سال‌های اخیر برخی جوانان Ùˆ گروه‌های ÙØ¹Ø§Ù„ در عرصه جبهه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ انقلاب اسلامی با سرمایه بخش خصوصی به تولید Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± با طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ اسلامی ایرانی اقدام کرده‌اند. اکثر این تولیدات بر ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ بومی Ùˆ ترویج ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ «ایثار Ùˆ شهادت»، «سبک زندگی اسلامی – ایرانی» Ùˆ Â«ØØ¬Ø§Ø¨ Ùˆ Ø¹ÙØ§Ù» تاکید دارند.
                                                          Â
این ØØ±Ú©Øª جهادی مردمی باعث برانگیخته شدن ØØ³Ø§Ø³ÛŒØª برخی دستگاه‌های دولتی مسئول در این رابطه Ùˆ نیز مجلس شورای اسلامی شده است. علی‌رغم موانع متعدد، در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± عموم شرکت‌های ÙØ¹Ø§Ù„ در این ØÙˆØ²Ù‡ مردمی Ùˆ خصوصی هستند. اما دشواری کار در این ØÙˆØ²Ù‡ ضرورت ØÙ…ایت جدی نهادهای ØØ§Ú©Ù…یتی را می‌طلبد؛ امری Ú©Ù‡ توسط عموم تولیدکنندگان مورد تأکید است.
اگرچه در سال‌های بعد از انقلاب، مسئولان ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ کشور به موضوع Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± توجه چندانی نداشته اند Ùˆ عموماً ‌از اهمیت کارکرد تصاویر Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ عرضه شده در کشور غاÙÙ„ بوده‌اند؛ اما در سال‌های اخیر مؤسسات مختلÙÛŒ اقدام به نشر لوازم ØªØØ±ÛŒØ± با نمادهای ملی Ùˆ دینی Ùˆ شخصیت‌سازی متناسب با ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ایرانی اسلامی کرده‌اند Ú©Ù‡ ÙØ¹Ø§Ù„یت برندهای «ایام»، «روشنا»، «قاصدک»، «آزاده» Ùˆ «پرسام» از این جمله‌ است. کانون پرورش Ùکری کودکان Ùˆ نوجوانان نیز Ú©Ù‡ بر طبق اساس‌نامه خود موظ٠به ورود به مقوله نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± با رویکرد بومی است؛ از جمله معدود مراکز دولتی است Ú©Ù‡ به این عرصه وارد شده است.
در راستای انسجام بخشی به ØØ±Ú©Øª ایجاد شده، اخیرا «مجمع نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± اسلامی ایرانی» با ØØ¶ÙˆØ± Û±Û¶ تولیدکننده Ùˆ ÙØ¹Ø§Ù„ ØÙˆØ²Û€ تولید Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± اسلامی ایرانی Ùˆ با هد٠هماهنگی، Ù‡Ù…â€ŒØ§ÙØ²Ø§ÛŒÛŒ Ùˆ Ø±ÙØ¹ نیازهای مشترک در ØÙˆØ²Ù‡ تولید Ùˆ توزیع Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± Ùˆ مطالبات ØØ§Ú©Ù…یتی از دولت Ùˆ مجلس شکل‌ Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است. این مجمع، در سال‌های Û¹Û² Ùˆ Û¹Û³ ÙØ¹Ø§Ù„یت زیادی داشته است. راه اندازی تارنمای تخصصی اطلاع رسانی Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ ایرانی – اسلامی با عنوان «ایران‌نوشت»، برگزاری دومین نمایشگاه Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± بومی با ØØ¶ÙˆØ± بیش از Û²Û° تولیدکننده داخلی، رونمایی از یک‌صد تصویر اسلامی-ایرانی بر روی Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± از این جمله‌اند. در میان تصاویر Ùˆ کاراکترهای Ø¨Ù‡â€ŒÚ©Ø§Ø±Ø±ÙØªÙ‡ در تولیدات مجمع، تصاویر شهیدان هشت سال Ø¯ÙØ§Ø¹ مقدس Ùˆ جهان اسلام، معرÙÛŒ توانمندی‌های ایران در عرصه‌های مختل٠علمی Ùˆ Ùناوری (ایام)ØŒ شخصیت‌های پویانمایی ایرانی شکرستان، کلاه قرمزی، پهلوانان Ùˆ سنجد (آزاده)ØŒ شخصیت دخترانه «ثنا Ùˆ ثمین» Ùˆ شخصیت پسرانه «سینا» برای گروه کودک Ùˆ نوجوان (قاصدک)ØŒ تصاویری از شهدای شاخص همچون شهیدان چمران، آوینی، خرازی Ùˆ …(پرسام) به چشم می‌آید. رئیس مجمع Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± Ùˆ Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± ایرانی امیدواری کرده است Ú©Ù‡ در سال‌های آتی به سبک ایرانی – اسلامی بر روی پوشاک Ùˆ اسباب‌بازی نیز توجه شود.
تولیدات اسلامی ایرانی در زمینه نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø±ØŒ به جهت ضع٠اطلاع‌رسانی، عدم اطلاع خانواده‌ها از مراکز ÙØ±ÙˆØ´ این اقلام، تیراژ Ú©Ù… Ùˆ پخش ضعی٠هنوز آن‌چنان‌که باید ÙØ±Ø§Ú¯ÛŒØ± نشده‌اند، با این همه آمارها از استقبال بالای مردم از این Ø¯ÙØ§ØªØ± ØÚ©Ø§ÛŒØª دارد.
از نکات ØØ§Ø¦Ø² اهمیت در چالش‌های ÙØ±Ø§Ø±ÙˆÛŒ ØØ±Ú©Øª مردمی تولید Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± اسلامی ایرانی، عدم ØØ³Ø§Ø³ÛŒØª Ùˆ اقدام عملیاتی نهادهای دولتی است؛ به‌ویژه اینکه وزارتخانه های ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ ارشاد اسلامی، آموزش‌وپرورش، صنعت، معدن Ùˆ تجارت Ùˆ سازمان صداوسیما مستقیماً در این ØÙˆØ²Ù‡ مسئولیت دارند Ùˆ برای برخی از این نهادها در قوانین Ùˆ اسناد کلان کشور در این باب مسئولیت تعریÙ‌شده است. با این وجود، ØØªÛŒ خبرهایی مبنی بر توزیع Ø¯ÙØ§ØªØ±ÛŒ Ú©Ù‡ دارای تصاویر غربی هستند با عنوان دولتی در برخی از مدارس در رسانه ها منتشر است.
در این میان کمیسیون های اصل Û¹Û° Ùˆ ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ مجلس شورای اسلامی، وعده‌هایی در باب سامان‌ دادن به امور تولیدکنندگان در این عرصه داده‌اند. بر اساس بررسی‌های مجلس شورای اسلامی، ØØ¬Ù… بسیار اندکی از Ø¯ÙØ§ØªØ± ØªØØ±ÛŒØ± Ùˆ Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± با طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ غیربومی، وارداتی است Ùˆ بیشتر این موارد در ایران تولید می‌شود! به همین منظور کمیسیون ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ مجلس از وزارت ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ Ùˆ ارشاد اسلامی درخواست کرده است Ú©Ù‡ از طریق مکاتبه با چاپخانه‌های کشور، اجازه چاپ این نوع Ù…ØØµÙˆÙ„ات را ندهد. صداوسیما نیز سعی دارد بخشی از مسئولیت خود را دراین‌باره با معرÙÛŒ Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ ایرانی – اسلامی بدون Ø§Ù†ØªÙØ§Ø¹ مالی به انجام رساند.
عدم اجرای قوانین Ùˆ آیین‌نامه‌های مربوط به این ØÙˆØ²Ù‡ (از جمله مصوبه Û·Û²Û´ شورای عالی انقلاب ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ Ùˆ بند Û´/Û³ سند تØÙˆÙ„ بنیادین آموزش Ùˆ پرورش کشور)ØŒ ناقص بودن چرخه مورد نیاز برای برندسازی (Ú©Ù‡ در نتیجۀ شخصیت‌سازی از طریق پویانمایی،‌ Ùیلم Ùˆ بازی‌هاي رایانه‌اي صورت می‌گیرد) Ùˆ تولید Ùˆ توزیع Ù…ØØµÙˆÙ„ات Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±ÛŒØŒ سهم Ú©Ù… Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ ایرانی – اسلامی از بازار آن در کشور (پنج درصد از Ú©Ù„ ÙØ±ÙˆØ´ سالانه Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± در کشور)ØŒ خلأ برند سازی داخلی، کمبود سرمایه‌گذار Ùˆ درنتیجه کمبود ÙˆØ§ØØ¯Ù‡Ø§ÛŒ تولیدی، Ú©Ù… توجهی به اقتضائات تنوع مخاطبین این اقلام (از جمله غÙلت از Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±Ù‡Ø§ÛŒ دخترانه، دانشجویی Ùˆ دانش‌آموزی) Ùˆ عدم هماهنگی مؤسسات Ùˆ نهادهای ذی‌ربط دولتی Ùˆ خصوصی در این ØÙˆØ²Ù‡ از جمله مهم‌ترین چالش‌های این عرصه به شمار می‌آيند.
با این ØØ§Ù„ جریان ایجاد شده به دلیل ویژگی‌های «خودجوش بودن، مردمی بودن Ùˆ توجه به وجوه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ در کنار Ù…Ø¨Ø§ØØ« اقتصادی» Ùˆ ØªØØ±Ú©Ø§Øª صورت Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ همچون «نهادسازی (از جمله تشکیل مجمع Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø± اسلامی ایرانی)ØŒ تلاش در تنوع‌بخشی به Ù…ØØµÙˆÙ„ات، ایجاد ÙØ¶Ø§ÛŒ رسانه‌ای همچون برپایی نمایشگاه‌های تخصصی، رونمایی از Ù…ØØµÙˆÙ„ات جدید Ùˆ تولید پویانمایی‌های متناسب با Ù…ØØµÙˆÙ„ات»، «برنامه ریزی برای صدور ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ ناب اسلامی، طراØÛŒ تولیدات برای صادرات Ù…ØØµÙˆÙ„ات نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø±ÛŒ به خارج از کشور از جمله کشورهای عراق Ùˆ Ø§ÙØºØ§Ù†Ø³ØªØ§Ù†Â» نویدبخش آینده روشن مقوله نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± اسلامی ایرانی است.
تولیدکنندگان Ù…ØØµÙˆÙ„ات Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±ÛŒ ایرانی اسلامی نیز البته با انتقادهایی رو به رو هستند Ú©Ù‡ توجه به آن‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت بازار تولیداتشان Ú©Ù…Ú© کند. «عدم توجه به تنوع مخاطب» در ØÙˆØ²Ù‡ نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± از نقاط ضع٠این تولیدات است. در این میان عموماً Ø¯ÙØ§ØªØ± ایام، به مخاطب دانشجویی علاوه بر مخاطب دانش‌آموزی توجه داشته است. توجه به ØªÙØ§ÙˆØªâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ جنسیتی نیز در تولیدات مجمع کمتر مورد توجه قرار Ú¯Ø±ÙØªÙ‡ است به‌طوری Ú©Ù‡ تنها روشنا ورود جدی به شخصیت پردازی متناسب دختران داشته است. تنوع Ù…ØØµÙˆÙ„ات Ùˆ توجه به اقلام Ù†ÙˆØ´Øªâ€ŒØ§ÙØ²Ø§Ø±ÛŒ مختل٠همچون خط‌کش، مداد Ùˆ مداد رنگی نیز تنها در تولیدات موسسه آزاده مشاهده می‌شود. تولیدات Ùˆ طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ کانون پرورش Ùکری کودکان Ùˆ نوجوانان نیز به‌عنوان تنها موسسه دولتی وارد شده به مقوله نوشت Ø§ÙØ²Ø§Ø± از Ú©ÛŒÙیت Ùˆ زیبایی لازم برخوردار نیست. منتقدین بر آن‌اند Ú©Ù‡ در تولیدات کانون از طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ خنثی، بی‌معنا، غیرخلاقانه، سردستی Ùˆ غیر جذاب Ø§Ø³ØªÙØ§Ø¯Ù‡â€ŒØ´Ø¯Ù‡ است. با این اوصا٠این ØÙˆØ²Ù‡ با ØØ±Ú©Øª جهادی مؤسسات غیردولتی، آینده روشنی را در Ù¾ÛŒ دارد Ú©Ù‡ ØÙ…ایت نهادهای مسئول، دستیابی به آن را تسریع خواهد کرد.