با بررسی اخبار چند ماه اخیر وزارت آموزش Ùˆ پرورش می‌توان اهم رخدادهای ØÙˆØ²Ù‡ آموزش Ùˆ پرورش را در پنج بخش٠۱-سند تØÙˆÙ„ بنیادین، Û²-تأمین نیروی انسانی آموزش Ùˆ پرورش، Û³-تأمین منابع مالی، Û´-گسترش مدارس غیردولتی Ùˆ Ûµ-هوشمندسازی مدارس خلاصه نمود.
در قسمت اول از گزارش رصدی، به پیگیری تØÙˆÙ„ات در خصوص سند تØÙˆÙ„ بنیادین Ùˆ تأمین نیروی انسانی پرداخته می‌شود. وعده وزیر آموزش Ùˆ پرورش مبنی بر تدوین نقشه راه تا پایان سال۹۳، اما Ùˆ اگرهای برگزاری آزمون استخدامی مربیان پیش دبستانی، ØÙ„ معضل کمبود نیرو در مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ… Ùˆ مازاد نیرو در شهرهای برخوردار از مهمترین چالشهای علی اصغر ÙØ§Ù†ÛŒ Ùˆ یارانش در دو ØÙˆØ²Ù‡ سندتØÙˆÙ„ بنیادین Ùˆ تأمین نیروی انسانی هستند Ú©Ù‡ در قسمت اول از این گزارش رصد، بدانها پرداخته می‌شود.
یکی از اصلی‌ترین مطالبات مقام معظم رهبری از دست اندرکاران آموزش Ùˆ پرورش، اجرای سندتØÙˆÙ„ بنیادین آموزش Ùˆ پرورش است Ú©Ù‡ پیاده‌سازی آن در گرو تدوین نقشه راه اجرای آن است. به Ú¯ÙØªÙ‡ معاون دبیر شورای عالی آموزش Ùˆ پرورش یکی از مراØÙ„ اصلی برای تهیه این نقشه، تدوین زیرنظام‌های بخش‌های مختل٠آموزش Ùˆ پرورش است Ú©Ù‡ تا انتهای سال جاری آماده Ùˆ به تصویب شورای عالی آموزش Ùˆ پرورش خواهد رسید.
این در ØØ§Ù„یست Ú©Ù‡ وزیر آموزش Ùˆ پرورش Û²Û´ آذر اعلام کرد Ú©Ù‡ بخش عمده نقشه راه تهیه شده Ùˆ Ø·ÛŒ اواخر بهمن در صØÙ† شورای عالی انقلاب ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒ Ù…Ø·Ø±Ø Ø®ÙˆØ§Ù‡Ø¯ شد.
شایان ذکر است Ú©Ù‡ به Ú¯ÙØªÙ‡ نایب رئیس کمیسیون آموزش Ùˆ تØÙ‚یقات مجلس، در سال ۹۳، مبلغ Û²ÛµÛ° میلیارد تومان برای اجرای سند تØÙˆÙ„ بنیادین در بودجه پیشنهاد شده بود Ú©Ù‡ امسال این رقم نیز ØØ°Ù شده است.
۱-۲.اجرای قانون برگزاری آزمون استخدامی مربیان پیش دبستانی
دو سال پیش مجلس شورای اسلامی با Ø§Ù„ØØ§Ù‚ دو تبصره به یک قانون، وزارت آموزش Ùˆ پرورش را موظ٠کرد تا مهر ۹۳، با برگزاری آزمون استخدامی تکلی٠پذیرش معلمین ØÙ‚ التدریسی Ùˆ آموزشیاران نهضت سوادآموزی در وزارت آموزش Ùˆ پرورش را تعیین نماید. این آزمون Ú©Ù‡ در ابتدا قرار بود Û±Û· مرداد سال جاری برگزار شود، لغو گردید. در همین راستا رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش Ùˆ پرورش اعلام نمود Ú©Ù‡ «ما برای برگزاری این آزمون نیازمند Ø¯Ø±ÛŒØ§ÙØª ردیÙ‌های استخدامی از سوی معاونت منابع انسانی ریاست جمهوری هستیم». استمرار این وضعیت، موجی از نارضایتی را در معلمین ØÙ‚ التدریسی مذکور ایجاد کرد Ú©Ù‡ منجر به برگزاری تجمعات پی‌درپی ایشان در مقابل وزارت آموزش Ùˆ پرورش، مجلس شورای اسلامی Ùˆ نهاد ریاست جمهوری گردید.
معاون توسعه مدیریت Ùˆ پشتیبانی وزارت آموزش‌وپرورش دربرابر مربیان ناراضی به نظر٠مثبت وزارتخانه برای استخدام مربیان پیش دبستانی اشاره کرد Ùˆ درباره درخواست تخصیص ردی٠استخدامی از معاونت نظارت Ùˆ راهبردی ریاست جمهوری Ùˆ عدم مواÙقت با این درخواست ØªØµØ±ÛŒØ Ú©Ø±Ø¯. این Ø¯Ø±ØØ§Ù„یست Ú©Ù‡ دکتر ÙØ§Ù†ÛŒ نیز از وجود Û³Û°Û°Û° نیروی مازاد در تهران سخن Ú¯ÙØªÙ‡ Ùˆ اشاره نمود Ú©Ù‡ مدارس دولتی را می‌توان با Û¸Û°Û° هزار پرسنل به‌خوبی اداره نمود Ùˆ در نتیجه آموزش Ùˆ پرورش ØØ¯ÙˆØ¯ Û²Û°Û° هزار نیروی مازاد دارد.
از سویی دیگر روزهای گذشته معاون پارلمانی وزارت آموزش Ùˆ پرورش ضمن اعلام تمام شدن ردیÙ‌های استخدامی در دولت قبل، یادآور شد Ú©Ù‡ در گذشته بیش از سهمیه استخدام نیرو داشته‌ایم. این در ØØ§Ù„ÛŒ است Ú©Ù‡ نایب رئیس کمیسیون آموزش مجلس ادعا داشت Ú©Ù‡ آموزش Ùˆ پرورش ÛµÛ° هزار ردی٠استخدامی از دولت طلب دارد. ØØ§Ø¬ÛŒ بابایی،‌ وزیر آموزش Ùˆ پرورش٠دولت دهم، در واکنش به ادعای همتای خود در دولت یازدهم مبنی بر «پیش‌خور شدن ردیÙ‌های استخدامی در دولت قبل»، با ارسال نامهÂ‌ای به ریاست مجلس، آمارهای مورد استناد را نادرست خواند Ùˆ اعلام نمود آموزش Ùˆ پرورش هنوز می‌تواند ØØ¯ÙˆØ¯ Û²Û°Û° هزار نیرو استخدام کند.
Û²-Û².دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù†
دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† با ØØ¯ÙˆØ¯ Û¶Ûµ هزار دانشجو-معلم، روزهای پر Ø§ÙØª Ùˆ خیزی را می‌گذارند. تأسیس مدارس ضمیمه Ùˆ وابسته به این دانشگاه Ùˆ شروع تØÙˆÙ„ در تشکیلات ستاد سازمان مرکزی Ùˆ تشکیلات استانی از مهم‌ترین تØÙˆÙ„ات ساختاری اخیر هستند. تØÙˆÙ„ برنامه درسی نیز شروع شده Ùˆ گسترش دوره‌های کارورزی دانشجو معلمان، تدوین سند جامع آموزشی دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† Ùˆ آزمون جامع سنجش صلاØÛŒØª Ùˆ شایستگیÂهای دانشجو – معلمان نیز از جمله این تØÙˆÙ„ات است. تبدیل وضعیت مدرسان دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† به هیئت علمی نیز جزو اقدامات مهمی است Ú©Ù‡ در راستای بهبود کادر آموزشی دانشگاه صورت خواهد Ù¾Ø°ÛŒØ±ÙØª.
اما آنچه Ú©Ù‡ Ø¨ØØ« بر سر٠موجودیت دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† را مجدداً بر سرزبان‌ها انداخت، نامه معاون نظارت راهبردی ریاست جمهوری به معاون اول رئیس جمهور مبنی بر Â«ØØ°Ù قانون تعهد خدمت در آموزش Ùˆ پرورش» بود. رئیس مرکز برنامه ریزی Ùˆ نیروی انسانی وزارت آموزش‌وپرورش یکی از دلایل ارائه این پیشنهاد را هزینه‌بر بودن Ùˆ عدم تامین نیروی Ú©ÛŒÙÛŒ مورد نیاز آموزش‌وپرورش دانست Ùˆ پیشنهاد برگزاری دوره‌های آموزش عملی برای ÙØ§Ø±Øº Ø§Ù„ØªØØµÛŒÙ„ان سایر دانشگاه‌ها را به جای وضعیت ÙØ¹Ù„ÛŒ دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† Ù…Ø·Ø±Ø Ù†Ù…ÙˆØ¯. سرپرست دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† نیز Ú¯ÙØª Ú©Ù‡ ØØªÛŒ در شرایط Ø§ØØªÙ…الی لغو قانون متعهدین به خدمت، موجودیت دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† به هر عنوان نباید آسیب ببیند Ùˆ دانشگاه باید با قوت به ماموریت ØØ§Ú©Ù…یتی خود Ú©Ù‡ تربیت معلم است ادامه دهد.
اما اظهارنظرهای نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع Ù…ØªÙØ§ÙˆØª است. رییس Ùˆ نایب رییس کمیسیون آموزش Ùˆ تØÙ‚یقات مجلس ضمن ØÙ…ایت قاطع از نظام تربیت معلم ÙØ¹Ù„ی، با هرگونه اقدامی در جهت تضعی٠دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† Ù…Ø®Ø§Ù„ÙØª کردند.
۳-۲.توزیع نامتوازن معلمان در کشور
چندی قبل دکتر ÙØ§Ù†ÛŒ با تأکید بر کاهش نیروهای آموزش Ùˆ پرورش از یک میلیون به ۸۰۰هزار Ù†ÙØ± اعلام کرد: «یقین دارم Û±Û±Ù«Ûµ میلیون دانش آموزی Ú©Ù‡ در ØØ§Ù„ ØØ§Ø¶Ø± در مدارس دولتی مشغول به ØªØØµÛŒÙ„ هستندمی‌توانند از طریق Û¸Û°Û° هزار پرسنل به خوبی اداره شوند». این Ø¯Ø±ØØ§Ù„یست Ú©Ù‡ معاون ابتدایی وزیر با بیان اینکه «تمام مناطق کشور به آموزگار ابتدایی نیاز دارند»، از ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† در شر٠بازنشستگی برای ادامه خدمت در دوره ابتدایی درخواست همکاری نمود. مدیرکل آموزش Ùˆ پرورش شهر تهران نیز با اشاره به «کمبود Û¹Ûµ هزار ساعت نیروی انسانی در دوره متوسطه در سال ØªØØµÛŒÙ„ÛŒ جاری» اعلام کرد Ú©Ù‡ برای Ø±ÙØ¹ کمبود آموزگار در مقطع ابتدایی، Û´ÛµÛ° Ù†ÙØ± از معلمان متوسطه اول به این مقطع منتقل شده‌اند. Ø§ÙØ²Ø§ÛŒØ´ ساعت کار Ù‡ÙØªÚ¯ÛŒ معلمان از Û²Û´ ساعت به Û³Û° ساعت نیز راهکار دیگری است Ú©Ù‡ وزیر برای کاهش معضل کمبود معلم Ù…Ø·Ø±Ø Ú©Ø±Ø¯Ù‡ بود.
یکی دیگر از مشکلات آموزش Ùˆ پرورش در تأمین نیروی انسانی، مسئله‌ی «کمبود معلم در مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ…» است. دکتر ÙØ§Ù†ÛŒ ضمن اظهار گلایه از این مسئله Ú¯ÙØª: Â«Ø§ÙØ±Ø§Ø¯ در مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ… استخدام می‌شوند Ùˆ بعدبا پارتی‌بازی خود را به منطقه‌ای دیگر منتقل می‌کنند Ùˆ به این ترتیب مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ…ØŒ Ù…ØØ±ÙˆÙ…‌تر می‌شوند…».
لذا هم اکنون میانگین سال های خدمت معلمان در مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ… زیر سه سال است. این انتقال‌ها، از جمله عواملی است Ú©Ù‡ کمبود نیرو به‌ویژه در مناطق Ù…ØØ±ÙˆÙ… Ùˆ مرزی Ùˆ تورم آن در شهرها Ùˆ مراکز استان‌ها را باعث می‌شود، لازم به ذکر اینکه ÛµÛ° هزار نیروی انسانی مازاد در تهران قرار دارد.
با این Ø§ÙˆØµØ§ÙØŒ اقدام اخیر٠دانشگاه ÙØ±Ù‡Ù†Ú¯ÛŒØ§Ù† در پذیرش دانشجو معلم «از بوم برای همان بوم»قابل توجه خواهد بود.
Û´-Û².لایØÙ‡ رتبه بندی معلمان
یکی از طرØâ€ŒÙ‡Ø§ÛŒ مهم٠در ØØ§Ù„ پیگیری در وزارت آموزش Ùˆ پرورش، Ø·Ø±Ø Ø±ØªØ¨Ù‡â€ŒØ¨Ù†Ø¯ÛŒ معلمان است. این Ø·Ø±Ø Ù…Ø¯Øªâ€ŒÙ‡Ø§Ø³Øª Ú©Ù‡ در کمیسیون اجتماعی دولت در ØØ§Ù„ بررسی است Ùˆ بنا به Ú¯ÙØªÙ‡ معاون رییس جمهور ووزیر آموزش Ùˆ پرورش تا پایان سال جاری به مجلس تقدیم خواهد شد.
روزهای اخیر Ø·Ø±Ø Ø±ØªØ¨Ù‡ بندی معلمان با واکنش های متعددی از سوی نمایندگان مجلس روبرو بوده است. از یک سو نایب رئیس کمیسیون اجتماعی با انتشار نامه‌ای به وزیر آموزش Ùˆ پرورش به انتقاد از Ø·Ø±Ø Ù…Ø°Ú©ÙˆØ± Ùˆ تشکیک در سازوکار سنجش Ùˆ رتبه‌بندی معلمان پرداخت. از سویی دیگر، Ùیاضی، عضو کمیسیون آموزش Ùˆ تØÙ‚یقات مجلس، در راستای ØÙ…ایت از رتبه بندی معلمان Ùˆ با اعلام این Ú©Ù‡ تصویب نشدن نظام رتبه‌بندی معلمان، آموزش Ùˆ پرورش را چند گام عقب می‌اندازد، از وزارت آموزش Ùˆ پرورش بابت کندی Ù¾ÛŒØ´Ø±ÙØª امور انتقاد کرد. چندی قبل نیز مهدی نوید ادهم، دبیر شورای عالی آموزش Ùˆ پرورش، اصلی ترین مشکل برای اجرای نظام رتبه بندی معلمان را تامین منابع مالی اجرای آن دانسته بود.